Osmanlı’dan Yunanistan’a 1894 İstanbul Depremi’nin Korkunç Boyutunu Gösteren Fotoğraflar

Son dönemde gündemimizdeki tek konu deprem. Kahramanmaraş Depremi’nin ardından gözler İstanbul’da meydana gelebilecek deprem olasılıklarına ve şehrin deprem tarihine çevrildi.

Tarih boyunca İstanbul’da yaşanan en korkunç felaketlerden biri, tüm Anadolu’da ve hatta Yunanistan’da hissedilen 1894 İstanbul Depremi’dir.

Yazar ve editör Hasan Mert Kaya, 10 Temmuz 1894’te İstanbul’da 7.0 olduğu tahmin edilen depremin detaylarını ve hasar kaydını paylaştı.

Twitter hesabına buradan ulaşabilirsiniz.

Paylaşımı sizler için derledik, hadi. ?

Taksim Atatürk Kütüphanesi’nde bulunan bu albüm, depremin verdiği zararı tespit etmek amacıyla hazırlanmıştır.

1894 depreminde İstanbul’la birlikte Adalar, Sapanca, Yalova, Çınarcık, Gölcük, Adapazarı gibi Doğu Marmara yerleşimleri hasar görmüş ve 1.349 kişi hayatını kaybetmiştir.

İstanbul’da Tarihi Yarımada’da başta Kapalıçarşı olmak üzere birçok yapı yıkıldı veya ağır hasar gördü.

Deprem sonrası İstanbul Kapalıçarşı Kuyumcular Caddesi:

Bildiğiniz gibi Kapalıçarşı bugün şöyle görünüyor:

Deprem sonrası Beyazıt Tramvayı çevresindeki yapılar:

İstanbul Osmanlı Matbaası / Matbaa-i Osmaniye:

Deprem sonrası büyük ölçüde yıkılan Küçük Han’ın durumu:

Deprem tüm Anadolu’da hatta Yunanistan ve Girit’te de hissedildi. Rusya ve İngiltere’de sismik kayıtlara girdi. Osmanlı Devleti için uluslararası bir yardım kampanyası başlatıldı ve devlet de ülke içinde resmi bir yardım kampanyası başlattı.

Bağışçılara Deprem (Hareket-i Arz) Madalyası verildi.

Depremin ardından Atina Rasathanesi Müdürü Eginitis başkanlığında Yunanistan’dan bir bilim heyeti İstanbul’a davet edilmiş ve bu heyet bilimsel bir rapor hazırlamıştır.

Sismograflar yurt dışından temin edilmiştir. Cihazlardan biri Yıldız Sarayı’na, diğeri ise Rasathane-i Amire’ye yerleştirildi.

1868 yılında Osmanlı Devleti, deprem araştırmaları yapan ilk kurum olan Rasathane-i Amire’yi kurmuştur.

1894 Büyük İstanbul Depremi’nin ardından Sultan Abdülhamid’in İtalya’dan getirdiği cihazlarla deprem araştırmalarına başlayan Kandilli Rasathanesi, depremleri kayıt altına aldı.

1894 Depremi ile ilgili o dönemin basınında çeşitli haberler ve komplo teorileri yer aldı.

Bunlardan biri de depremin yapay olarak Marmara Denizi’nde sondaj yapan yabancı bir gemi tarafından yapıldığı yönündeydi. Depremle ilgili haber yapan yabancı yayınların ülkeye girişi yasaklandı.

1894 Depremi ile ilgili haberleri dönemin gazetelerinden, özellikle Ahmed Midhat Bey’in kurduğu Tercüman-ı Adalet gazetesinden takip etmek mümkündür.

İkdam Gazetesi, padişahtan “mösyö” unvanıyla basıldığında bir yazım hatası nedeniyle toplatıldı ve kapatıldı.

1894 depremi için yapılan yardım kampanyası kısa sürede devlet-millet yardımına ve dayanışmasına dönüştü.

Padişah ve devlet adamlarından sonra dönemin esnafı, iş adamları ve şirketleri de yardım ve bağışlarla yaraların sarılmasına büyük katkı sağlamıştır.

1894 Depremi gibi İstanbul şehrinin hafızasında iz bırakan büyük sarsıntılardan biri de “küçük kıyamet” olarak anılan 1509 Depremiydi.

O günlerde görülen bir kuyruklu yıldız depremin habercisi olarak yorumlanmış ve bu durum ilgili dönem görsellerine de yansımıştır.

1509 Depremi, ”1000’den sonraki dönemde Doğu Akdeniz’de meydana gelen en büyük deprem” olarak nitelendirildi.

Bolu’dan Edirne’ye kadar kendisini hissettiren depremde, kent halkının yaklaşık yüzde 10’u deprem sonucu ya öldü ya da yaralandı. En çok camiler zarar gördü.

109 cami tamamen yıkılırken, ayakta kalanların hepsinin minareleri yıkıldı. 1070 ev yıkıldı, duvarlar hasar gördü, burçlardan 49’u yıkıldı veya ağır hasar gördü.

Fetihten sonra yapılan Ayasofya Camii’nin minaresi yıkıldı. Fatih Camii de ağır hasar gördü.

İstanbul, 1509 Büyük Depremi dışında tarihsel süreçte onlarca küçük ve orta büyüklükte deprem yaşadı.

Kentte büyük hasara yol açan depremler MS 447, 542, 1296, 1509, 1719, 1766, 1894, 1912, 1935, 1963 ve 1999 yıllarında meydana gelen depremlerle tedirgin anlar yaşandı.

haber-ula.xyz